Seminarium profesora Raymonda Coppingera we Wrocławiu - Etologia i ekologia behawioralna psa domowego

Wrocław, sobota 30 lipca 2016

Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu
Aula Jana Pawła II, Plac Grunwaldzki 24A

Część 1 - Etologia psa domowego

Jak dobrze znamy nasze psy? Ludzie lubią myśleć o psach jako o „najlepszych przyjaciołach człowieka”. Co jednak na prawdę kieruje ich zachowaniem? Co dzieje się w ich głowach kiedy patrzą na nas pełnymi wyrazu oczami?
Spojrzymy na psy raczej jako na biologiczny gatunek zwierząt niż po prostu na wiernych przyjaciół. Przyjrzymy się wynikom badań, obserwacji i eksperymentów przeprowadzonych w ostatnich dziesięcioleciach by wyjaśnić ewolucyjne procesy leżące u podstaw zachowania się psa domowego. Zwrócimy uwagę na szczególne znaczenie budowy psów oraz na to jak fizyczna forma organizmu (w tym geny i mózg) wpływa na zachowanie i jak wzajemnie oddziałują na siebie organizm i środowisko kiedy zwierzę rośnie i rozwija się w czasie. Budowa jest tym co sprawia, że dany pies wygrywa zawody psich zaprzęgów, a border collie potrafi skutecznie kierować stadem owiec. Opowiemy o tym czym jest zabawa i dlaczego psy angażują się w nią, zastanowimy się czy psy posiadają umysły, a jeśli tak to czego mogą się dzięki tym umysłom dowiedzieć. Dlaczego psy szczekają, w jaki sposób zdobywają pożywienie i potrafią przetrwać, jak wpływa relacja szczeniąt z matką na ich rozwój. Jakie praktyczne znaczenie może mieć wiedza na temat adaptacji psów, wilków, kojotów, szakali, dingo, a nawet żyjących dziko pum oraz wiedza na temat zachowania zwierząt pracujących, takich jak psy pasące czy stróże stad.

• Jak działa pies?
• Jakim zwierzęciem jest pies
• Jak działa i pracuje etolog - podstawowe założenia i pojęcia etologii.
• Budowa organizmu decyduje o tym jak działa pies
• Forma zachowania
• Reguły przetrwania
• Zachowania wrodzone
• Zachowania emergentne
• Zabawa
• Jak w dzisiejszych czasach troszczyć się o psy?

Część 2 - Ekologia psa domowego

Weźmy pod uwagę psy, które żyją z nami: labradory pudle, labradoodle, husky i westie, dogi de Bordeaux, pit bulle i spaniele oraz urocze kundelki, które spotykamy codziennie na ulicach. Jest ich na świecie około 250 milionów. Jednak naszą planetę, według szacunków, zamieszkuje około miliarda psów. Pozostałe 750 milionów to psy, które nigdy nie miały na szyi obroży i nie podlegają żadnej kontroli reprodukcyjnej ze strony człowieka. Nie mają także z pewnością ludzi, którzy zabierają je na spacer i sprzątają ich kupy. Nazywamy je wiejskimi psami (village dogs), psami ulicznymi (street dogs) lub psami wolno żyjącymi i rozmnażającymi się. Psy te kręcą się wokół śmietników i ludzkich siedlisk na całym świecie. Podobnie jak gołębie czy wiewiórki zajmują niszę w środowisku człowieka gdzie żywią się, rozmnażają, znajdują schronienie przed niebezpieczeństwami i wiodą bogate życie społeczne. Dysponują inną strategią znajdowania pożywienia i bardzo odmienną strategią reprodukcji w porównaniu z innymi gatunkami rodzaju Canis. Wiedza na temat ich zachowania i przystosowania pozwala lepiej rozumieć i lepiej traktować te psy, ktore są bliskimi towarzyszami człowieka w jego współczesnym zurbanizowanym środowisku.

• Świat jest pełen wolno żyjących psów (village dogs)
• Dlaczego wszystkie wolno żyjące psy wyglądają podobnie?
• Czym jest nisza ekologiczna?
• Ekologia behawioralna psów
• Koszt budowy organizmu
• Koszt zdobywania pożywienia
• Koszt reprodukcji
• Unikanie niebezpieczeństwa i ryzyka i jego koszt
• Relacja symbiotyczna
• Psy adoptują ludzi (i inne zwierzęta)
• Ludzie adoptują psy
• Ludzie hodują wybrane psy
• Geny psów rasowych wędrują do populacji psów wolno żyjących
• Geny psów wędrują z powrotem do świata dzikich zwierząt
• Gdzie są te wszystkie psy i dlaczego właśnie tam?
• Co powinniśmy robić z tymi wszystkimi psami, jeśli w ogóle powinniśmy z nimi cokolwiek robić?

Podczas seminarium będą prezentowane treści zawarte w najnowszych publikacjach prof. Coppingera, które ukazały się w roku 2016. Pierwsza z nich to książka napisana wspólnie z psychologiem poznawczym Markiem Feinsteinem "How Dogs Work?", druga, pod tytułem "What Is A Dog?" napisana wspólnie z żoną Lorną, jest książką dedykowaną prof. Peterowi Neville'owi i COAPE.

Profesor Raymond Coppinger

Raymond Coppinger jest emerytowanym profesorem School of Cognitive Science at Hampshire College in Massachusetts w USA. Przez niemal całe swoje zawodowe życie prowadził badania nad psami – ich przystosowaniem ewolucyjnym i biologicznym w odniesieniu do ras i typów, ze szczególnym uwzględnieniem psów zaprzęgowych i ich współpracy z człowiekiem w warunkach arktycznych. Profesor Coppinger i jego żona Lorna Coppinger są twórcami współczesnej teorii wyjaśniającej w jaki sposób psy wyewoluowały od wilków. Teoria ta wyjaśnia także w jaki sposób selekcja prowadzona przez człowieka pod kątem zachowania się doprowadziła do ukształtowania się typów psów, wpłynęła na ich wygląd i zachowanie oraz dlaczego to właśnie psy odniosły tak wielki sukces ewolucyjny.
Wykorzystując swoją naukową wiedzę, ogromne doświadczenie i rezultaty pracy całego życia profesor Coppinger prowadzi na całym swiecie kursy i seminaria poświęcone emocjom, inteligencji i kształtowaniu się zachowania fascynujących zwierząt jakimi są psy.
Jest także obecnie wykładowcą Centre of Applied Pet Ethology w Wielkiej Brytanii. W tym roku ukazały się jego dwie publikacje: napisana wspólnie z psychologiem poznawczym Markiem Feinstenem książka "How Dogs Work?" oraz, dedykowana prof. Peterowi Neville'owi i COAPE, książka "What Is a Dog?".

Organizatorzy

COAPE Polska oraz Katedra Rozrodu z Kliniką Zwierząt Gospodarskich Wydziału Nauk Weterynaryjnych Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu